Η πραναγιάμα είναι μια θαυμάσια Επιστήμη της Ζωής, η οποία μας είναι γνωστή από τις Ινδίες, και είναι βασική πρακτική ανάμεσα στους γιόγκι του Θιβέτ, των Ινδιών, των Σούφι και γενικά της ανατολής όπως την γνωρίζουμε.

Σχετίζεται με την Αναπνοή και τους κύκλους της, και πως αυτή επιδρά πάνω στο σώμα, πάνω στο νου και πάνω στους ενδοκρινείς αδένες, δίδοντας θαυμαστά και ευεργετικά αποτελέσματα. Οφείλουμε όμως να γνωρίζουμε πως επιδρούν αυτές οι ευεργετικές ασκήσεις και να τιθασεύουμε αυτές τις ενέργειες.

Τα οφέλη της Πραναγιάμα

Κάποιοι απαριθμούν διάφορα οφέλη στην Πραναγιάμα, όπως:

1. Εξουδετερώνει στρες και άγχος
2. Αυξάνεται η δυνατότητα της συγκέντρωσης
3. Διαλύεται το κάλυμμα της άγνοιας και δίνει την δυνατότητα για την φώτιση
4. Χαμηλώνει την υψηλή πίεση
5. Βελτιώνει την πνευμονική λειτουργία και την πρόσληψη οξυγόνου στο αίμα
6. Θεραπεύει τον εγκέφαλο και χαρίζει μια λάμψη στο πρόσωπο του ανθρώπου
7. Σύνδεση με την αρχή της Ζωής

Τα οφέλη της Πραναγιάμα είναι αναρίθμητα, μας λέει ο Ινδός Γιόγκι, Ιατρός και Δάσκαλος Σουάμι Σιβανάντα: Όλοι οι μύες χαλαρώνουν. Όλα τα νεύρα τονώνονται. Καθιερώνεται ένας ρυθμός και μια αρμονία σε ολόκληρη την ύπαρξή μας. Ο νους ηρεμεί. Η κυκλοφορία προωθείται. Καταφθάνει μια ανέκφραστη ειρήνη και μακαριότητα για να βασιλέψει μέσα μας!

Αυτά και άλλα πολλά που εξηγούμε εν συνέχεια προσφέρει η πραναγιάμα, κάνοντάς την μια πολύ απλή και ελκυστική άσκηση για να συμπεριλάβουμε στην καθημερινότητά μας.

Τι είναι Πραναγιάμα και τι Πράνα;

Πράνα σημαίνει στα σανσκριτικά την αναπνοή, αλλά και πνοή της ζωής, ο ζωτικός αέρας, το πνεύμα της ψυχής κ.α. πολλά. Οι μελετητές και άγιοι των Ινδιών συμφωνούν στην ερμηνεία της λέξεως πράνα όπως αυτή απαντάται στα ιερά σανσκριτικά κείμενα με το όρο «ζωτικός αέρας».

Ο Richard King στο έργο του  «An Introduction to Hindu and Buddhist Thought»^[1] αναφέρει για την Πράνα, ότι η αναπνοή φέρεται να είναι η πιο λεπτοφυής μορφή της (στο σώμα), αλλά επίσης θεωρείται ότι βρίσκεται στο αίμα, και σε πιο συγκεντρωμένη μορφή στο σπέρμα του άντρα και τα κολπικά υγρά της γυναίκας. Θεώρηση πολύ ενδιαφέρουσα και αρκετά εσωτερική που μας ενδιαφέρει και θα δούμε και παρακάτω.

Το πράνα γενικά είναι αυτό που ζωογονεί και μας διατηρεί εν ζωή. Με μια απλή συλλογιστική, δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε χωρίς την αναπνοή γιατί από αυτήν τροφοδοτούνται τα κύτταρά μας, ο εγκέφαλός μας, μέσω αυτής γίνονται οι καύσεις στο σώμα και τόσα άλλα θαυμαστά.

Βέβαια αυτό το πράνα, ή αλλιώς αιθέρας, λέγεται ότι έχει πολλές διαφορετικές όψεις ή ξεδιπλώματα και έτσι έχουμε τον Χημικό Αιθέρα, τον Ζωτικό Αιθέρα, τον Φωτεινό Αιθέρα και τον Ανακλαστικό Αιθέρα. Όλα αυτά εμπεριέχονται μέσα σε εμάς του ίδιους, στο φυσικό μας σώμα, το αίμα και τον εγκέφαλο, αλλά και σε αυτό που αποκαλούν στον μυστικισμό το ζωτικό σώμα, όπως και το αστρικό σώμα επίσης.

Αυτά για να κάνουμε κάποιες αναφορές. Όλα αυτά που αναφέρουμε συντελούν μια ολόκληρη επιστήμη. Και αυτό άλλωστε σημαίνει και pranayama στα σανσκριτικά, είναι επιστήμη της αναπνοής^[2] , που συντελείτε με την ρυθμική διατήρηση και απελευθέρωση της αναπνοής.

Αυτή δεν είναι μια τεχνική που ανήκει αποκλειστικά στην Ινδουιστική θρησκεία ή τα ανατολικά συστήματα. Το να το πιστεύει κάποιος αυτό είναι σαν να πιστεύει ότι ο αέρας και το οξυγόνο είναι προνόμιο μίας θρησκείας, ενός συστήματος ή ενός λαού. Το οξυγόνο όμως δεν μας ανήκει, ανήκει στην ίδια την ζωή, και δίχως το οξυγόνο δεν θα μπορούσαν να συμβούν οι πολύπλοκες διαδικασίες της ζωής όπως την γνωρίζουμε.

Έτσι μέσω αυτού μπορούμε να πούμε ότι η ζωή λαμβάνει χώρα. Ας θυμηθούμε αυτό που είπε ο Δάσκαλος Ιησούς Χριστός: «Εγώ Είμαι η Ζωή». Μέσα από αυτά τα μυστηριώδη λόγια, δίνεται μια Επιστήμη. Ο Χριστός δεν είναι ένας μοναδικός άνθρωπος. Ο Χριστός είναι μια Δύναμη που ενσαρκώνει ένας άνθρωπος στο Μονοπάτι του, όταν έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα εξαγνισμού και τελειοποίησης. Και ας θυμηθούμε το άλλο που λέγεται στην βίβλο «το Πνεύμα του Θεού (ruach elohim) πλανόταν πάνω από τα νερά». Αυτό το Πνεύμα είναι η Ζωή και δεν ανήκει σε μια θρησκεία ή ένα Σύστημα πεποιθήσεων.

Κυριαρχώντας την επιστήμη της Ζωής, την επιστήμη των Μετατροπών, μπορούμε να μετατραπούμε οι ίδιοι σε όν συνειδητό και θαυμάσιο. Μπορούμε να μετατραπούμε στην πιο υψηλή μας δονητική δυνατότητα, η οποία είναι εγκεκλεισμένη μέσα στα ίδια τα κύτταρά μας και το DNA μας ως δυνατότητα. Είναι ένας προγραμματισμός, στο οποίο υποκείμεθα συνειδητά ή ασυνείδητα, λιγότερο ή περισσότερο.

Αλλά το γεγονός είναι ότι εμείς δεν γνωρίζουμε πως να αναπνέουμε. Αναπνέουμε ρηχά, αναπνέουμε χωρίς προσοχή, χωρίς σωστό ρυθμό και ένταση και πολλές φορές χωρίς σκοπό. Με τον σκοπό να εννοήσουμε, ότι όλη μας η Ζωή πρέπει να έχει έναν σκοπό Εσωτερικό και να κατευθύνεται προς τα μέσα, προς το Κέντρο, όχι να σκορπάτε προς τα έξω, σε ανούσιες περιπλανήσεις που φέρνουν μόνο οδύνη και λησμονιά.

Η ζωή μας είναι κομμάτι της Παγκόσμιας Ζωής και δεν είμαστε κάτι ανεξάρτητο. Το να θέλουμε να ενωθούμε με τον Πυρήνα της Ζωής είναι να θέλουμε να ζήσουμε πραγματικά και ουσιαστικά, με ένα υπέρτατο νόημα που πηγάζει από το κέντρο της ίδιας της Ύπαρξης. Από εκεί μπορούμε να λάβουμε τρομερές ωφέλειες. Έμπνευση που θα διαποτίσει όλη μας την ύπαρξη και θα μας μιλήσει για τον λόγο και τον σκοπό της ζωής. Θεραπεία που θα γιατρέψει το σώμα, το νου και τα συναισθήματά μας και θα μας μιλήσει για την ομορφιά της υγείας και τα μυστικά της. Κατανόηση για το τι είναι ο παγκόσμιος Νους, η Θεϊκότητα και η Αγάπη που πλημυρίζει την Καρδιά μας σε κάθε στιγμή. Φως για να βλέπουμε μέσα στο Σκοτάδι της Ύπαρξης και να αντιλαμβανόμαστε τα Μυστήρια της Δημιουργίας, της Γέννησης και του Θανάτου.

Όλα αυτά τα μυστήρια βρίσκονται στην Κυκλική Αναπνοή. Κάθε Κύκλος είναι μια γέννηση, είναι ένας θάνατος, και μια καινούργια επαναγέννηση.

Παράγοντες για την Εξισορρόπηση

Το να μάθουμε να αναπνέουμε και να χρησιμοποιήσουμε την αναπνοή για να γονιμοποιήσουμε το σώμα και τους ενδοκρινείς αδένες μας, είναι μια επιστήμη ολόκληρη η οποία βέβαια πρέπει να συνδυάζεται σοφά και με άλλους παράγοντες όπως:

1. Ισορροπημένη διατροφή
2. Ισορροπημένη δραστηριότητα
3. Ορθή σεξουαλικότητα

-1- Για την ισορροπημένη διατροφή μπορούν να γραφτούν πολλά άρθρα, να δοθούν πολλές διαλέξεις, να γραφτούν τόμοι βιβλίων. Αλλά επειδή είναι ένα θέμα εκτενές και βαθύ δεν μπορούμε να αφιερωθούμε πλήρως και ούτε σκοπεύουμε να το κάνουμε. Αλλά μπορούμε να πούμε ότι έχουμε καταλήξει ότι σε αυτό το θέμα δεν πρέπει να υπάρχει φανατισμός, όπως φυσικά και σε κανένα άλλο θέμα. Να μην πηγαίνουμε στα άκρα. Ο κάθε άνθρωπος έχει την κράση του και τις ιδιαιτερότητές του, βιολογικές και ψυχολογικές που καθορίζουν έναν αρκετά ξεχωριστό τύπο που χρειάζεται ξεχωριστή μελέτη και ανάλυση.

Μια γενική οδηγία είναι να μην τρώμε υπερβολικά και πάντα με μέτρο. Να μην τρώμε αυτό που μας ερεθίζει και μας προκαλεί υπερβολική διέγερση, ούτε αυτό που μας προκαλεί υπερβολική νωθρότητα. Κάθε τροφή έχει έναν αντίκτυπο και πρέπει να μάθουμε τι αντίκτυπο έχει σε εμάς, και οπότε τι χρειαζόμαστε και τι να αποφεύγουμε και πότε πρέπει να γίνεται αυτό. Σιγά σιγά θα γνωρίσουμε καλύτερα τι είναι καλό για εμάς, για το φυσικό μας σώμα, αλλά και για την ψυχή και για το πνεύμα και σταδιακά θα εκλεπτύνουμε τις διατροφικές μας συνήθειες προς όφελος της ψυχής και του πνεύματος.

-2- Για την ισορροπημένη δραστηριότητα μπορούμε να πούμε ότι δεν πρέπει να το παρακάνουμε με το φυσικό σώμα. Ούτε να εργαζόμαστε πολύ και εξαντλούμε τα φυσικά αποθέματα ενέργειας, ούτε να ξεκουραζόμαστε υπερβολικά και να γινόμαστε νωθροί, διότι και στις δύο περιπτώσεις προκαλείται μια ανισορροπία στο σύστημα μετατροπής της ενέργειας και ύστερα γίνεται δυσκολότερο να καθυποτάξουμε αυτές τις ενέργειες.

Όπως είπαμε και στην διατροφή κάθε άνθρωπος έχει τον διαφορετικό του τύπο και άρα θα πρέπει να βρει τα όρια του και τις αντοχές του, και θα ανακαλύψει τι συμβαίνει όταν τις ξεπερνάει ή όταν συσσωρεύει υπερβολικά την ενέργεια, κάτι που μπορεί να προκαλέσει φθορά. Η πραναγιάμα, η συνειδητή αναπνοή, τα μάντραμ και οι εσωτερικές ασκήσεις μπορούν να βοηθήσουν τον φυσικό σώμα να εξισορροπήσει τις ενέργειές του, αλλά χρειάζεται και μια ορθή δράση για να μην αναστρέφονται οι ευεργετικές επιδράσεις αυτών των πρακτικών.

-3- Η ορθή σεξουαλικότητα είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που ανήκει στην Επιστήμη της Μετατροπής. Δεν μιλάμε για εδώ για αμαρτήματα ή για πίστεις περί αμαρτίας και καταδίκης αλλά για κάτι που ανήκει σε μια εσωτερική Επιστήμη, η οποία ασχολείται με τους ενδοκρινείς αδένες. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι μιλάμε για εσωτερική ή πνευματική ενδοκρινολογία.

Έχει ήδη αποδειχτεί ήδη από τους βιολόγους μέσα από πολλά χρόνια παρατηρήσεων ότι η σεξουαλικοί ενδοκρινείς αδένες δεν είναι κλειστές κάψουλες, καθότι εκκρίνουν και ενδοκρίνουν ορμόνες. Η ρίζα της λέξεως ορμόνη προέρχεται από την λέξη ορμή που σημαίνει βίαια και απότομη κίνηση προς τα εμπρός, ένταση, σφοδρότητα κ.α. όπως έκφραση και εξωτερίκευση της εσωτερικής ζωτικότητας (Πλούταρχος). Ο Πυθαγόρειοι ονόμαζαν ορμή τον πρώτο αριθμό^[3] και αυτό έχει μια λογική, διότι η ορμή δίδει την ίδια την προέλευση της Ζωής.

Η εκπληκτική, ζωτική δύναμη των σεξουαλικών ορμονών, είναι εμφανής. Ως εκ τούτου, να τις αποταμιεύεις, να τις εσωκρίνεις, να την κάνεις να στραφεί προς τα μέσα και προς τα επάνω, με τον υγιή σκοπό, του εμπλουτισμού της ζωής, δεν είναι έγκλημα.

Έχει αποδειχθεί πλήρως, ότι οι σεξουαλικές, ορμονικές εκκρίσεις, εντείνουν την ορμονική παραγωγή όλων των ενδοκρινών αδένων.

~Α.Δ. Samael Aun Weor

Αν δηλαδή καταφέρουμε να διατηρήσουμε την σεξουαλική ενέργεια και να την μετατρέψουμε τότε θα λάβουμε πολλά οφέλη για την υγεία, το νου, τα συναισθήματα κτλ. Αυτό είναι κάτι που κάποιος πρέπει να το κατανοήσει σε βάθος και όχι να το κάνει τυφλά.

Είναι αποδεδειγμένο από την πικρή πείρα ότι η εκσπερμάτιση προκαλεί πολλές νευροψυχικές ασθένειες, όπως το ίδιο προκαλεί και τυφλή κατακράτηση που κάνουν πολλά μοναστικά τάγματα, ιερείς, ασκούμενοι κτλ. Η σεξουαλική ενέργεια οφείλεται να καλλιεργείται επίσης όπως καλλιεργούνται τα συναισθήματα, ο νους και το σώμα. Η ανθρώπινη φυσιολογία επιτρέπει την μετατροπή αυτών των ενεργειών και αυτές οι τελευταίες μπορούν να μετατρέψουν το άνθρωπο σε ένα υπέροχο πλάσμα που κατέχει την Επιστήμη της Ζωής.

Πολλοί επιστήμονες θα πούνε το αντίθετο, αλλά αυτοί δεν έχουν κάνει ποτέ τους μετατροπή και ούτε υποψιάζονται ότι κάτι τέτοιο μπορεί να είναι εφικτό.

Εκτός από την Πραναγιάμα υπάρχουν και πολλές άλλες πρακτικές για την σεξουαλική μετατροπή, όπως ασκήσεις μετατροπής, ρούνες, μάντραμ και φυσικά μετατροπή για ζευγάρια αυτό που στην ανατολή είναι γνωστό ως Λευκός Ταντρισμός ή Σαχάτζα Μαϊθούνα, και στην δύση είναι γνωστό ως Karezza (καρέτσα) και επίσης ως Coitus Reservatus (συγκρατημένη ένωση). Βέβαια αυτές οι πρακτικές είναι προχωρημένες και κάποιος θα πρέπει να τις διδαχθεί από κάποια σχολή που διδάσκει τους τρείς παράγοντες της επανάστασης της συνείδησης (*). Εκεί θα πρέπει να διδαχτεί εκτός από τους τρεις παράγοντες, την εσωτερική μηχανική του μικρόκοσμου που είναι ο άνθρωπος.  

Ο Δάσκαλος Γκουρτζίεφ μας πάρα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα πάνω στην αναπνοή και μας κάνει να κατανοήσουμε ότι ο έλεγχος της αναπνοής είναι πολύ σημαντικός:

«Οι σωστές ασκήσεις» είπε κάποτε ο G., που οδηγούν τον άνθρωπο στο σκοπό του, προκειμένου να γίνει κύριος του οργανισμού του και να υποτάξει τις συνειδητές και μη συνειδητές λειτουργίες του στη θέληση, αρχίζουν με τις αναπνευστικές ασκήσεις. Χωρίς τον έλεγχο της αναπνοής, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει έλεγχος σε τίποτε. Ταυτόχρονα, ο έλεγχος της αναπνοής δεν είναι εύκολος».

~Αναζητώντας τον Κόσμο του Θαυμαστού

Ο ίδιος Δάσκαλος λέει σε άλλο βιβλίο ότι έμεινε πολλά χρόνια κάτω από την καθοδήγηση ενός Δασκάλου μόνο και μόνο για να μάθει να αναπνέει σωστά. Στο ίδιο βιβλίο που παραθέσαμε εξηγεί ότι υπάρχουν διάφορα ήδη αναπνοής τα οποία πρέπει κάποιος να γνωρίσει, όπως και γιατί τα κάνει, σε συμφωνία με τον ιδιαίτερό του τύπο και με γνώση των εσωτερικών λειτουργιών της ανθρώπινης μηχανής.

Αρκούμαστε να πούμε ότι η απλή Πραναγιάμα και οι ασκήσεις που παραδίδουμε εδώ δεν ενέχουν κανένα κίνδυνο. Ας μην προσπαθήσει ο αναγνώστης να μιμηθεί τις ακραίες επιδείξεις των θιβετανών γιόγκι που υπάρχουν στο διαδίκτυο, γιατί όντως ότι γίνεται ακραίο μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπία τον οργανισμό. Μια πρακτική ήπιας αναπνοής που συνοδεύεται από χαλαρή μουσική, καλά αερισμένο δωμάτιο, κάποια αρωματικά στικ και ίσως κάποιο κερί, με ελαφρύ φωτεινό ρουχισμό, μόνο καλά αποτελέσματα μπορούν να φέρουν.

Οποιαδήποτε αίσθηση σωματικής δυσφορίας μπορεί να αναφέρεται σε άλλους παράγοντες όπως τοξίνωση του οργανισμού και πρέπει να αντιμετωπισθεί με προσεκτική και μεθοδική αποτοξίνωση, χαμάμ και σωστή ισορροπημένη διατροφή. Ψυχολογική ή νοητική δυσφορία μπορεί να αντιμετωπιστεί με άλλα μέσα, περιπάτους στην φύση, διαλογισμό, κατάλληλα μάντραμ, κρυσταλλοθεραπεία κ.α.

Η πρακτική της Πραναγιάμα

Ας δούμε λοιπόν τις διάφορες κινήσεις της Πραναγιάμα ώστε να περάσουμε από την θεωρία στην πράξη, στην πρακτική, διότι αυτό είναι που θα μας δώσει τα περισσότερα επιχειρήματα για να συνεχίσουμε να κάνουμε.

Ο χώρος. Είναι περιττό να πούμε ότι για τις αναπνευστικές ασκήσεις θα προτιμήσουμε έναν καλά αεριζόμενο χώρο, αν είναι δυνατόν ανοιχτό παράθυρο και το ιδανικό να βρισκόμαστε κοντά στην φύση, στο δάσος, στην ακρογιαλιά, στο βουνό, στο πάρκο, στην άκρη της πόλης, κοντά στα δέντρα, μακριά από τα καυσαέρια, εκεί που ο αέρας είναι καθαρός. Αν αυτό δεν γίνεται θα κάνουμε την πρακτική στο σπίτι, αερίζοντας καλά πρώτα το δωμάτιο τον χειμώνα ή έχοντας τα παράθυρα ανοιχτά αν είναι καλοκαίρι.

Για τα μικρά προβλήματα στην δυσκολία της αναπνοής θα αφιερώσουμε στην συνέχεια ένα τομέα για να δούμε πως μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε.

Προτιμήσεις. Κατόπιν, τα φωτεινά και ελαφρά ρούχα είναι προαιρετικά, όπως και το ένα ή τρία κεριά και ο αρωματισμός του χώρου. Το σημαντικό είναι αν μπορούμε να έχουμε έναν χώρο κατάλληλα διαμορφωμένο για πρακτικές να μας προκαλεί μια κατάσταση έμπνευσης. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε ελαφριά χαλαρή όμορφη μουσική, η οποία να είναι μελωδική και να μας εμπνέει.

Η στάση. Η στάση είναι επίσης σημαντική. Καλό είναι να διατηρούμε την σπονδυλική στήλη ευθεία κατά την διάρκεια της πρακτικής. Όχι πολύ τεταμένη, ούτε σε ένταση, αλλά όρθια. Οι ώμοι μας να είναι χαλαροί. Τα χέρια να πέφτουν ελαφρά στα πόδια. Το κεφάλι όρθιο με το σαγόνι ελαφρά προς τα μέσα. Καθόμαστε σε καρέκλα με πλάτη και ακουμπάμε πίσω ελαφρά ή στηρίζουμε την μέση με ένα μαξιλάρι. Μπορούμε και οκλαδόν ή σε στάση λωτού, σε μαξιλάρι στο πάτωμα ή σε γονατιστή στάση με κάποιο ειδικό σκαμνάκι ή μαξιλάρι. Αποφεύγουμε να κάνουμε πραναγιάμα ξαπλωμένοι αν και αυτό επίσης γίνεται με διαφορετικές ασκήσεις. Κατά προτίμηση κοιτάμε προς την Ανατολή.

Η ώρα. Λέγεται πως οι καλύτερες ώρες για να κάνουμε πραναγιάμα είναι κατά την ανατολή και την δύση του Ηλίου διότι αυτό σχετίζεται με κάποιες ειδικές ενέργειες που δραστηριοποιούνται εκείνες τις στιγμές στην φύση. Αυτό είναι το ιδανικό. Η αλήθεια είναι ότι μια καλή ώρα είναι όταν ξυπνάμε το πρωί επειδή το στομάχι μας είναι άδειο και το σώμα είναι ξεκούραστο. Ας ακολουθήσουμε τους βιορυθμούς τους σώματός μας και ας πράξουμε ανάλογα.

Συνθήκες και προϋποθέσεις. Το να έχουμε ένα στομάχι άδειο ή τουλάχιστον ελαφρύ είναι μια καλή προϋπόθεση. Να έχουμε μια σχετική ησυχία στο χώρο μας είναι μια καλή συνθήκη που μπορεί να μας βοηθήσει να συγκεντρωθούμε σε αυτό που κάνουμε. Καλύτερη συγκέντρωση σημαίνει λιγότερες σκέψεις, καλύτερη κυκλοφορία των ενεργειών μέσα στο σώμα. Η καλή συγκέντρωση θα μας βοηθήσει αργότερα να έχουμε πιο επιτυχείς οραματισμούς στις πρακτικές μας και στους διαλογισμούς μας.

Οι κύκλοι της Αναπνοής

Η Πραναγιάμα στηρίζεται πάνω στους κύκλους της αναπνοής εναλλάξ από κάθε ρουθούνι. Πρώτα δηλαδή εισπνέουμε από το ένα ρουθούνι. Η εισπνοή ονομάζεται Purak.

Κατόπιν κρατάμε την αναπνοή μας για λίγες στιγμές ανάλογα με τις δυνατότητές μας. Προσπαθούμε να μην φτάσουμε στο σημείο να αισθανθούμε δυσφορία. 5 με 15 δευτερόλεπτα, ανάλογα με τις αντοχές μας. Αυτό το κράτημα της αναπνοής ονομάζεται Kumbhak.

Και τέλος εκπνέουμε από το άλλο ρουθούνι απαλά. Αυτή η εκπνοή ονομάζεται Rechak.

Οπότε η Πραναγιάμα στηρίζεται στους κύκλους Αναπνοή, Κράτημα, Εκπνοή με εναλλαγή αριστερού και δεξιού ρουθουνιού.

Για να απομονώσουμε τα ρουθούνια χρησιμοποιούμε τον αντίχειρα και τον δείκτη του δεξιού χεριού μας.

Ένας πλήρης κύκλος πραναγιάμα

1. Έχοντας πάρει μια κατάλληλη θέση και στάση, κλείνουμε το δεξί ρουθούνι με τον αντίχειρα και εισπνέουμε από το αριστερό ρουθούνι γεμίζοντας τους πνεύμονές μας.
2. Κλείνουμε και το αριστερό ρουθούνι, με το δείκτη και κρατάμε την αναπνοή για 5 με 15 δευτερόλεπτα, κρατώντας και τα δύο ρουθούνια κλειστά.
3. Εξακολουθώντας να έχουμε το αριστερό ρουθούνι κλειστό, ανοίγουμε το δεξί ρουθούνι από τον αντίχειρα και εκπνέουμε.
4. Εισπνέουμε από το δεξί ρουθούνι γεμίζοντας τα πνευμόνια μας με οξυγόνο και πρανική ενέργεια.
5. Κλείνουμε το δεξί ρουθούνι, με το αντίχειρα και κρατάμε την αναπνοή για 5 με 15 δευτερόλεπτα, κρατώντας και τα δύο ρουθούνια κλειστά.
6. Εξακολουθώντας να έχουμε το δεξί ρουθούνι κλειστό, ανοίγουμε το αριστερό ρουθούνι από τον δείκτη και εκπνέουμε.

Έτσι ολοκληρώνουμε ένα πλήρη κύκλο πραναγιάμα. Επαναλαμβάνουμε όσες φορές θέλουμε.

Προβλήματα στην Πραναγιάμα

Το πιο κύριο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος στην πραναγιάμα είναι τα ρουθούνια του να είναι βουλωμένα.

Αν είμαστε άρρωστοι και συναχωμένοι βαριά, τότε μάλλον πρέπει να περιμένουμε να γίνουμε καλά και μετά να κάνουμε πραναγιάμα, γιατί να προσπαθούμε να αδειάσουμε συνέχεια την ρινική κοιλότητα και αυτή να ξαναγεμίζει είναι δώρο άδωρον. Είναι καλύτερο να μην κάνουμε πραναγιάμα όταν είμαστε άρρωστοι, αδιάθετοι, πολύ κουρασμένοι ή οι γυναίκες όταν έχουν περίοδο. Διότι το σώμα είναι σε μια φάση που θέλει να αποβάλει τοξίνες και βλέννες και να αναρρώσει. Πρέπει να επιτρέψουμε στο σώμα να επανέλθει σε φυσιολογικούς ρυθμούς και κατόπιν συνεχίζουμε κανονικά.

Αν η μύτη μας βουλώνει συχνά και ήπια, μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Συνήθως κλείνει το ένα ρουθούνι ή το άλλο, ανάλογα με την σωματική και ψυχολογική πόλωση που έχει ο άνθρωπος σε κάθε στιγμή. Και τα δύο αν είναι ανοιχτά, πάντα το ένα θα είναι περισσότερο από το άλλο, δείχνοντας μας αν είμαστε καλύτερα προδιατεθειμένοι σε φυσική είτε σε πνευματική δραστηριότητα.

Οι γιόγκι των Ινδιών χρησιμοποιούν κάποιες συσκευές που ονομάζονται neti για να καθαρίζουν τα ρουθούνια τις οποίες γεμίζουν με αλατόνερο. Χρησιμοποιώντας αλάτι και χλιαρό νερό κάθε μέρα και κάνοντας να περάσει από το ένα ρουθούνι στο άλλο, κάνουμε ένα πολύ καλό καθαρισμό. Αυτές οι συσκευές είναι ένα απλό πλαστικό δοχείο, που θα πρέπει να προμηθευτούμε πολύ οικονομικά και αν δεν μπορούμε να το βρούμε μπορούμε ενναλακτικά να χρησιμοποιήσουμε μια μικρή σύριγγα.

Στην πρακτική έχουμε πάντα κοντά και μερικά χαρτομάντηλα, για να μην διακόπτουμε την πρακτική εάν τύχη και χρειαστεί να αδειάσουμε την ρινική κοιλότητα.

Πόσες επαναλήψεις στην Πραναγιάμα

Κάποιοι λένε ότι 6 πλήρεις κύκλοι είναι αρκετοί για να μετατραπούν οι ενέργειες. Κάποιοι άλλοι λένε δέκα λεπτά, το οποίο σε σχέση με το πόσο κρατάει κάποιος την αναπνοή του είναι σχεδόν το ίδιο με τους 6 κύκλους.

Κάποιοι Ινδοί γιόγκι λένε ότι κάποιος μπορεί να κάνει μέχρι και τρεις ώρες επαναλήψεις, και τότε μάλλον δεν έχει πολύ νόημα να μετράμε τους κύκλους.

Γενικά το πιο σημαντικό είναι να κάνει κάποιος την πρακτική. Ούτε πάρα πολύ στην αρχή για να μην δημιουργηθεί ένας αρνητικός ψυχολογικός αντίκτυπος αλλά ούτε και πολύ λίγο ώστε να μην παραχθεί αποτέλεσμα. Ένα χρόνος από πέντε μέχρι δεκαπέντε λεπτά είναι καλός για τους αρχάριους.

Επίσης καθημερινή επανάληψη. Είναι μια απλή άσκηση που μπορούμε να βάλουμε στην καθημερινότητά μας εάν θέλουμε να λάβουμε τα οφέλη της. Να μην περιμένουμε από την πρώτη-δεύτερη μέρα ή με 2-3 λεπτά πρακτικής να λάβουμε αποτελέσματα. Κανονικά, σταθερή πρακτική χρειάζεται για περισσότερο χρόνο, τουλάχιστον 15 λεπτά καθημερινά για σειρά ημερών και σταδιακά θα αρχίσουμε να έχουμε αποτελέσματα.

Ο Οραματισμός

Ο οραματισμός είναι πανίσχυρο εργαλείο που θα μας προσφέρει πολλά αν το αναπτύξουμε. Η δύναμη της συνειδητής θέλησης σε συνδυασμό με την δύναμη του οραματισμού παράγει θεσπέσια αποτελέσματα.

Πρέπει να βάζουμε Έμπνευση σε ότι κάνουμε και αυτό είναι ένα μεγάλο κλειδί. Ο Συνειδητός Οραματισμός (σε αντιδιαστολή με αυτό που είναι η μηχανική φαντασία) είναι μια δυνατότητα που όλοι έχουμε. Όταν τον καλλιεργούμε, θέτουμε σε κίνηση τις εσωτερικές δυνατότητες του μεσόφρυδου και την εσωτερική όραση.

Για την πραναγιάμα υπάρχουν διάφοροι οραματισμοί, που σχετίζονται με το πως κινούνται οι Ενέργειες στα εσωτερικά κανάλια Ιδά, Πινγκαλά και Σουσούμνα. Στην πιο δυνατή της μορφή η Πραναγιάμα καθαρίζει αυτά τα κανάλια ώστε οι μετετρεμμένες ενέργειες να κινούνται ελεύθερα.

Μια πιο απλή μορφή οραματισμού που μπορεί να μας βοηθήσει πολύ και είναι ιδανική για αρχάριους, είναι να οραματιζόμαστε το Πράνα που εισπνέουμε με τον αέρα, ως μια φωτεινή ενέργεια με χρώμα καθαρό μπλε.

Μπορούμε να οραματιζόμαστε ότι με κάθε εισπνοή αυτό το καθαρό μπλε φως εισέρχεται μέσα και γεμίζει τα πνευμόνια, το αίμα μας, τον εγκέφαλό μας, το νευρικό μας σύστημα, τα όργανα κτλ.

Και ότι με κάθε εκπνοή φεύγει ένας καπνός, ένα σύννεφο με όλα τα αρνητικά και ότι διαλύεται καθώς βγαίνει έξω στην ατμόσφαιρα, κάνοντάς μας να νοιώθουμε πιο ανάλαφροι.

Μπορούμε να οραματιζόμαστε ότι το μπλε καθαρό φως του Πράνα, μας γιατρεύει, μας θεραπεύει και μας γεμίζει ενέργεια, έμπνευση και αγάπη για την ζωή.

Η Προσευχή

Η προσευχή είναι μια υπέροχη πρακτική, όταν φυσικά δεν γίνεται επιβεβλημένα αλλά με έμπνευση, δημιουργικότητα, ευλάβεια και κατανόηση του τι κάνουμε.

Αν κατανοήσουμε ότι είμαστε ένα κομμάτι αυτής της Δημιουργίας και μέσα σε εμάς τους ίδιους φέρουμε σε λανθάνουσα κατάσταση τις ίδιες τις δυνάμεις που έφεραν σε ύπαρξη το Σύμπαν, τότε δεν θα μπορούμε να είμαστε πιά ξένοι ως προς την ιδέα της Θεϊκότητας.

Αυτή η Θεϊκότητα είναι εν δυνάμει εγκλεισμένη μέσα σε εμάς τους ίδιους, και σε όλη την δημιουργία. Άλλοτε ενεργεί μέσα σε εμάς και άλλοτε όχι, ανάλογα με την δονητική συχνότητα την οποία είμαστε και ανάλογα με τις επιλογές που κάνουμε.

Αν νοιώθουμε αυτή την μυστική σύνδεση, έστω και λίγο, μπορούμε να την αναπτύξουμε περαιτέρω και να δούμε τα αποτελέσματα που αυτή δίνει.

Η προσευχή στην Πραναγιάμα είναι πραγματικά χρήσιμη, διότι μπορεί να κινήσει μέσα σε εμάς του ίδιους αυτές τις αρχετυπικές δυνάμεις, που σχετίζονται με την Γέννηση, με τον Θάνατο, με την Μετατροπή, με την Ιατρική και την Θεραπεία.

Η μητρική αρχή μέσα σε εμάς τους ίδιους είναι αυτό που στον Χριστιανισμό αποκαλείται Θεϊκή Μητέρα, και στον Ινδουισμό αποκαλείται Ντούργκα και σχετίζεται με αυτό που είναι γνωστό ως Κουνταλίνι.

Αυτές είναι οι Ενέργειες του Σίβα ή αλλιώς του Αγίου Πνεύματος ή του Έρωτος των αρχαίων Ελλήνων, που σχετίζονται με τα νερά (τον Γάγγη που πηγάζει από τα μαλλιά του Σίβα), και στον οποίο μπορούμε να βαπτιζόμαστε ώστε να φτάνουμε στην Δεύτερη Γέννηση.

Αυτή  την ίδια θηλυκή αρχή που έχει 6 όψεις στην Αρχαία Ελλάδα και την συναντάμε επίσης σε όλους τους πολιτισμούς. Μπορούμε να τις ζητάμε να μας βοηθάει σε αυτή την εσωτερική μετατροπή.

Εναλλακτικά μπορούμε να προσευχόμαστε στην θεότητα που μας εμπνέει, τον Δία, τον Άρη, τον Κρίσνα, τον Όντιν, τον Απόλλωνα κτλ. κτλ. γιατί αυτές οι θεότητες είναι Φωτεινά Όντα που μπορούν να μας αποστείλουν ανώτερες επιρροές. Εναλλακτικά μπορούμε να προσευχόμαστε στο εσωτερικό μας πραγματικό Είναι, τον εσωτερικό μας Θεό.

Η Μετατροπή των Ενεργειών

Η Μετατροπή των Ενεργειών είναι πραγματικά μια ολόκληρη Εσωτερική Επιστήμη. Το να μετατρέπουμε τις εσωτερικές μας ενέργειες σημαίνει να αλλάζουμε δονητική συχνότητα και να προχωράμε σε υψηλότερα πεδία, ώστε να μπορούμε να θρέψουμε το σώμα μας και την Συνείδησή μας.

Αυτό είναι το Καλατσάκρα των Θιβετανών, η Τάντρα των Ινδουιστών, το Χρυσό Λουλούδι των Ταοϊστών και η Αλχημεία του Ερμή του Τρισμέγιστου.

Για να καταλάβουμε καλύτερα την Μετατροπή πρέπει να κατανοήσουμε καλά, ότι δεν μας συμφέρει να χάνουμε τις σεξουαλικές μας ενέργειες, γιατί αυτή η απώλεια μας αφαιρεί πολύτιμα στοιχεία τα οποία το σώμα και ο νους μας χρειάζονται.

Στον σύγχρονο πολιτισμό έχει επικρατήσει η εσφαλμένη άποψη ότι η εκσπερμάτιση είναι κάτι το απολαυστικό και αναγκαίο. Η εσωτερική επιστήμη έχει πολύ διαφορετική άποψη.

Θα ήταν βέβαια άσκοπο κάποιος να κατακρατά τις ενέργειές του αν δεν τις μετατρέπει. Για αυτό και η σύγχρονη επιστήμη δηλώνει πως να κρατάει κάποιος τις σεξουαλικές του ενέργειες μπορεί να είναι βλαβερό, διότι δεν γνωρίζει τίποτα πάνω στις διαδικασίες της μετατροπής.

Το να μετατρέπει κανείς τις ενέργειες μπορεί να επιφέρει πολλαπλά οφέλη και να βοηθήσει τον άνθρωπο να περάσει στο επόμενο εξελικτικό στάδιο. Αλλά πρέπει να συνδυαστεί επίσης με μια σοβαρή ψυχολογική εργασία ώστε ο ασκούμενος να έχει μια ομαλή εσωτερική εξέλιξη.

Η ορθή σεξουαλικότητα ή ορθή χρήση της σεξουαλικής ενέργειας που αναφέραμε πριν εμπεριέχει μια κίνηση της ενέργειας προς τα μέσα και προς τα πάνω, δηλαδή κεντρομόλο.

Επίλογος

Τα οφέλη όπως είπαμε είναι πολλαπλά. Κάποιος που θέλει να επιδοθεί στην άσκηση της Πραναγιάμα σίγουρα έχει σκοπούς πολύ περισσότερο από την φυσική ευεξία, πνευματικούς σκοπούς. Στην αρχή ο ασκούμενος θα αρχίσει να νοιώθει περισσότερη νοητική διαύγεια και καλή διάθεση, αλλά αν συνεχίσει την άσκηση τα οφέλη δεν ια παραμείνουν εκεί.

Βέβαια δεν πρέπει κάποιος να περιμένει ότι μέσω της Πραναγιάμα θα φτάσει στην Αυτοπραγμάτωση. Αλλά θα θέσει γερές βάσεις ώστε να μπορέσει κατόπιν να επιδοθεί σε πιο προχωρημένες πρακτικές όπως η Αλχημεία (Λευκό Τάντρα ή και Καρέτσα στην δύση) οι οποία γίνεται ανάμεσα στο ζευγάρι του άνδρα και της γυναίκας.

Αλλά μέχρι να φτάσει κάποιος εκεί, πρέπει να καθαρίσει τα εσωτερικά του κανάλια και τα τσάκρα του, χρειάζεται μια νοητική υγιεινή, ωφέλιμες σκέψεις και συναισθήματα, καλές συναναστροφές και μια καλή συμπεριφορά. Αρκετή μελέτη πάνω σε εσωτερικά θέματα, έρευνα με μια σωστή συλλογιστική και αρκετός διαλογισμός.

Η πραναγιάμα είναι μια θαυμάσια πνευματική τεχνολογία που θα μας ωφελήσει να προσαρμόσουμε στην καθημερινότητα μας και να την κάνουμε μια συνήθεια για πολύ καιρό αν θέλουμε να δούμε αποτελέσματα. Εν τέλει θα κλείσουμε με τα λόγια του Ινδού Δάσκαλου Σιβανάντα.

Να είσαι τακτικός στην άσκηση. Η τακτικότητα είναι πολύ απαραίτητη αν κάποιος θέλει να αποκομίσει τα μέγιστα αποτελέσματα των Στάσεων (ασάνα) και της Πραναγιάμα. Αυτοί που εξασκούνται σποραδικά και με μικρά βήματα δεν θα λάβουν και πολλά οφέλη. Σε γενικές γραμμές οι άνθρωποι εξασκούνται για δύο μήνες στην αρχή με μεγάλο ενθουσιασμό και μετά εγκαταλείπουν την πρακτική. Αυτό είναι ένα θλιβερό λάθος. Θέλουν να έχουν πάντα ένα Γιογκικό δάσκαλο στο πλευρό τους. Έχουν μια θηλυπρεπή νοητική στάση. Είναι νωθροί,  ληθαργικοί και οκνηροί.

~Σουάμι Σιβανάντα

Πηγές:

• Samael Aun Weor – Το Μεγάλο Έργο
• Σουάμι Σιβανάντα Σαρασβάτι – Η Επιστήμη της Πραναγιάμα
• Samael Aun Weor – Το Κίτρινο Βιβλίο
• Samael Aun Weor – Ο Τέλειος Γάμος
• Ομράαμ Μικαέλ Αϊβανχώφ – Η σεξουαλική δύναμη ή ο φτερωτός δράκοντας
• Ιάμβλιχος – Τα Θεολογούμενα της Αριθμητικής
• Πίστις Σοφία Αποκαλυμμένη – Samael Aun Weor

Εύανδρος Νικόμαχος ΙΑΩ ©2020